دیتالاگر چگونه کار میکند

دیتالاگر وسیله‌ای است که تغییرات شرایط را به کمک حسگرها یا همان سنسورهایی که در آن تعبیه شده است در طول زمان بررسی و ثبت می‌کند. این ابزار می‌تواند به صورت مستقل یا دارای چندین کانال باشند. دیتالاگرهایی که به صورت مستقل کار می‌کنند نیاز به باتری دارند و قابل حمل هستند و می‌توانند ساعات بسیار طولانی در حال حمل‌ونقل کار کنند. ما در این مقاله قصد داریم پس از معرفی نمونه‌ بردار یا دیتالاگر (data logger) به طور کامل به بررسی این موضوع بپردازیم که دیتالاگر چگونه کار می‌کند و کاربردهای آن چیست؟ با ما همراه باشید.

دیتالاگر چیست و چگونه کار می‌کند؟

همان‌طور که در ابتدای این مطلب اشاره کردیم، دیتالاگر یک وسیله الکترونیکی است که دیتا یا داده‌ها را از طریق حسگرهای داخلی (سنسورهای تعبیه شده درون دستگاه دیتالاگر) و حسگرهای خارجی (سنسورهای نصب شده در بیرون دستگاه) دریافت می‌کند و آن‌ها را در طول زمان یا نسبت به مکان ذخیره می‌کند. داده‌های دریافتی می‌توانند دمای یک محیط، کشش و جاذبه، میزان جابجایی، ولتاژ، مقاومت و بسیاری از فاکتورهای دیگر باشند. این پارامترها در بسیاری از مشاغل و محیط‌ها مهم و حیاتی محسوب می‌شوند و به همین دلیل جمع‌آوری و ذخیره کردن آن‌ها ضروری است.

این ابزار الکترونیکی از یک میکروپروسسور (ریزپردازنده)، یک حافظه داخلی برای ذخیره کردن اطلاعات و چندین سنسور برای جمع‌آوری اطلاعات تشکیل شده است. دیتالاگرها اصولا کوچک هستند و از باتری تغذیه می‌کنند. دیتالاگر را می‌توان به کامپیوتر وصل کرد و از نرم‌افزار مخصوص برای نمایش و تحلیل اطلاعات بدست آمده از آن استفاده کرد. البته برخی از دیتالاگرها خود صفحه نمایشگر دارند و اطلاعات را می‌توان روی این صفحه مشاهده کرد. همچنین برخی از انواع دیتالاگرها، می‌توانند اطلاعات را به صورت بی‌سیم به سایر دستگاه‌ها منتقل کنند.

یکی از مزایای دیتالاگرها این است که برخلاف سایر ابزارهای جمع‌آوری‌کننده اطلاعات، می‌توانند به صورت مستقل و مجزا از یک رایانه کار کنند. دیتالاگرها در انواع مختلف با نوع، رنگ و سایز متفاوت در بازار عرضه می‌شوند و می‌توان آن‌ها را با توجه به نیاز و بودجه خود تهیه کرد. انتخاب بهترین دیتالاگر موجود در بازار کمک می‌کند تا اطلاعات به صورت دقیق جمع‌آوری شوند.

دیتالاگر چیست و چگونه کار می کند

مهمترین ویژگی‌های یک دیتالاگر خوب

در هنگام خرید دیتالاگر موارد زیر را در نظر داشته باشید تا بتوانید بهترین نوع دیتالاگر را انتخاب کنید:

• سیگنال ورودی: برخی از دیتالاگرها برای نوع خاصی از سیگنا‌ل‌های ورودی‌ها طراحی شده‌اند، اما برخی دیگر برای انواع مختلف ورودی‌ها توسعه یافته‌اند.
• تعداد ورودی‌ها: بعضی از انواع دیتالاگرها تک کاناله و برخی دیگر چند کاناله هستند.
• نوع سنسورها: اصولاً هر نوع دیتالاگری سنسور و مبدل خاصی را پشتیبانی می‌کند. برای مثال ممکن است یک دیتالاگر قادر به پشتیبانی ترموکوپل‌ باشد ولی قادر به پشتیبانی سنسورهای حرارتی RTD نباشد.
• مدت زمان ثبت اطلاعات: یکی از مهمترین فاکتورها در زمان انتخاب دیتالاگر، امکان ثبت اطلاعات به مدت طولانی است. بهترین دیتالاگرها قابلیت ثبت اطلاعات تا چندین سال را دارند. برای این منظور، لازم است که سیستم‌های دیتالاگر ظرفیت بالایی در ذخیره کردن حجم بالای اطلاعات داشته باشند.
• فرکانس نمونه‌برداری: این پارامتر به تعداد دفعاتی اطلاق می‌شود که دیتالاگر دیتای مربوط به هر یک از حسگرها را می‌خواند و سپس به کامپیوتر یا حافظه انتقال می‌دهد. برای مثال، اگر یک دیتالاگر 300 هرتز فرکانس نمونه‌برداری داشته باشد یعنی در هر یک سیصدم ثانیه، دیتای به دست آمده از سنسور را به کامپیوتر یا حافظه منتقل می‌کند.

دیگر مقالات کاوشکام آسیا را در این بخش دنبال نمایید
دیتالاگر دما و رطوبت چیست
نقش دستگاه دیتالاگر پایش دما و رطوبت در گلخانه
کاربردهای دیتالاگر دما و رطوبت در انبارهای دارویی چیست

اجزای تشکیل‌دهنده دیتالاگر چیست؟

• سخت افزار: سخت‌افزارهای دیتالاگر شامل سنسورهای مدارهای مبدل آنالوگ به دیجیتال و مدارهای بهبود سیگنال است. این سخت‌افزارها وظیفه دارند سیگنال‌های دریافت شده را به داده‌های دیجیتال تبدیل کنند.
• سخت‌افزار ذخیره‌سازی بلند مدت اطلاعات: این نوع سخت‌افزار شامل کارت حافظه یا کامپیوتر است.
• نرم‌افزار: از نرم‌افزار دیتالاگر برای جمع‌آوری، آنالیز و نمایش اطلاعات استفاده می‌شود.
• کابل دیتالاگر: رابط بین دیتالاگر و رایانه برای انتقال اطلاعات استفاده می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده دیتالاگر

انواع ورودی دیتالاگرها

این ابزارها می‌توانند انواع مختلف ورودی‌ را بپذیرند. همچنین، برخی از دیتالاگرها قابلیت این را دارند که 2 یا چند نوع ورودی از جمله دما و فشار یا دما و رطوبت را بپذیرند و برخی از دیتالاگرها حتی قابلیت این را دارند که همه انواع ورودی‌ها را بپذیرند. از جمله رایج‌ترین انواع ورودی‌ها عبارتند از:

• فشار: از دیتالاگر فشار برای اندازه‌گیری فشار مایعات و گازها مانند فشار آب و اتمسفر می‌توان استفاده نمود.
• دما: از دیتالاگرهای دما می‌توان برای اندازه‌گیری دماهای بسیار پایین و بسیار بالا استفاده کرد.
• رطوبت: از دیتالاگرهای رطوبت می‌توان برای اندازه‌گیری رطوبت نسبی، نقطه شبنم و ... استفاده کرد.
• ولتاژ: از دیتالاگرهای ولتاژ می‌توان برای اندازه‌گیری هر نوع ولتاژی استفاده کرد، از فشار گرفته تا گشتاور، بار و نیرو.
• جریان: این دیتالاگرها طیف وسیعی از دیتالاگرهای AC و DC را در برمی‌گیرند و اصولاً برای نظارت بر تجهیزات ساختمان کاربرد دارند.

دیتالاگرها چه کاربردهایی دارند؟

دیتالاگرها توانایی ثبت و کنترل دما، فشار، رطوبت، جریان، ولتاژ و ... را دارند. همین ویژگی دیتالاگرها باعث شده است که این ابزارها کاربردهای بسیار زیادی داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردهای دیتالاگرها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اندازه‌ گیری و تایید سطح دما و رطوبت مناسب برای تجهیزات حمل‌ونقل مواد غذایی، دارویی و بهداشتی، انبارها و ...
• ذخیره اطلاعات حاصل از اندازه‌گیری پارامترهای هواشناسی که شامل سرعت باد، جهت باد، تشعشعات خورشیدی و ... است.
• ارائه داده‌های لازم برای کنترل و نگهداری از ساختمان‌ها مانند سرمایش، گرمایش و ... که باعث کاهش مصرف انرژی نیز می‌شود.
• ذخیره اطلاعات مربوط به سطح آب، جریان آب، عمق آب، رسانایی آب، PH آب در ایستگاه‌های بدون مراقبت هیدروگرافی.
• بررسی ترافیک جاده‌ای.
• نظارت بر شرایط محصولات کشاورزی.
• ذخیره خودکار رطوبت خاک.
• نظارت بر دما و رطوبت مواد فسادپذیر مانند مواد غذایی، خوراکی، بهداشتی و دارویی در حین انتقال بار.
• ذخیره خودکار فشار گاز.
• مانیتورینگ محیط زیست.
• مانیتورینگ خطوط لوله نفت و گاز.
• مانیتورینگ سطح مخازن.
• آزمایش خودرو.
• تحقیقات باغ‌وحش.

کاربردهای دیتالاگر چیست؟

دیتالاگر تا چند وقت می‌تواند اطلاعات را ثبت کند؟

این که یک دیتالاگر تا چند وقت می‌تواند اطلاعات را ثبت کند به حجم حافظه داخلی و سرعت نمونه‌برداری بستگی دارد. برای تعیین این بازه‌زمانی می‌توانید حجم حافظه را تقسیم بر سرعت نمونه‌برداری کنید. برای مثال فرض کنید حافظه یک دیتالاگر 15000 نمونه است و اگر بخواهید در هر دقیقه 3 نمونه ثبت کنید، این دیتالاگر می‌تواند 3/15000 (5000 دقیقه)، حدود 3 روز و نیم، برای شما کار کند.

چگونه می‌توان اطلاعات را از دیتالاگر بازیابی کرد؟

این مورد به نوع دیتالاگر بستگی دارد، به این صورت که در برخی از دیتالاگرها می‌توانید به صورت مستقیم به اطلاعات دسترسی داشته باشید و یا آنها را چاپ کنید. برخی از دیتالاگرها را هم می‌توان به کامپیوتر وصل کرد و اطلاعات را در فایلی ذخیره کرد. برخی دیگر از دیتالاگرها هم می‌توانند به صورت بی‌سیم اطلاعات را به هر دستگاه دیگری منتقل کنند.

نتیجه گیری

در این مطلب سعی داشتیم تا به طور کامل در مورد این موضوع صحبت که دیتالاگر چگونه کار می‌کند، چه کاربردی دارد و مزایای آن چیست. ثبت‌کننده داده یا نمونه‌بردار یا دیتالاگر ابزاری کاربردی و الکترونیکی است که اطلاعاتی را در طول زمان ثبت می‌کند که توسط خود یا سایر دستگاه‌ها اندازه‌گیری شده‌اند. معمولاً دیتالاگرها در اندازه‌های کوچکی طراحی می‌شوند و حمل آن‌ها بسیار آسان است.

 برخی از دیتالاگرها دارای صفحه نمایش هستند و می‌توان داده‌های ذخیره شده را روی نمایشگر خود دستگاه مشاهده کرد، اما برخی دیگر از طریق کابل به کامپیوتر وصل می‌شوند و توسط نرم‌افزار مخصوص می‌توان داده‌های اندازه‌گیری شده را بر روی صفحه نمایش رایانه مشاهده کرد.