مهم ترین قوانین و مقررات حمل و نقل بار در جاده ها

حمل و نقل جاده‌ای یکی از بهترین روش‌های جابه‌جایی کالاهای گوناگون بین شهرهای مختلف یک کشور محسوب می‌شود و در بهبود و توسعه‌ی اقتصاد هم نقش چشمگیری ایفا می‌کند. با این حال جابه‌جایی بدون مشکل محموله بدون صرف هزینه‌های اضافه و غیرمنتظره مستلزم آشنایی با قوانین حمل و نقل بار است. اطلاع از قوانین ذکر‌شده که در این مطلب از وبلاگ گروه تحقیقات خدمات مخابراتی کاوشکام به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم، به مشتریان کمک می‌‌کند تا با دید بازتری به دنبال بستن قرارداد با شرکت‌های فعال در زمینه‌ی حمل بار باشند.

اهمیت آشنایی با مقررات حمل و نقل بار

قانون ابزاری است که انسان‌ها را از خطا و جرم باز می‌دارد و در نقش کنترل‌کننده‌ی آن‌ها عمل می‌کند؛ به همین جهت وجود آن‌ها برای محافظت از حقوق صاحبان بار و شرکتی که مسئولیت حمل و نقل آن را برعهده دارد ضروری است. علاوه‌بر این اطلاع از قوانین به شما کمک می‌کند که در زمان بروز مشکل‌های احتمالی تصمیم‌های درستی بگیرید و بدون دلیل زیر بار پرداخت جریمه‌های اضافه نروید. 

ضوابط و قوانین حمل و نقل بار در جاده‌های کشور

وزارت راه و ترابری شهرهای مختلف کشور باید امکانات لازم را برای وزن کردن و اندازه‌گیری ابعاد و وزن محور وسایل نقلیه در اختیار داشته باشند. به علاوه این مجموعه می‌تواند با همکاری نیروی انتظامی وسایل نقلیه‌ای را که وزن بار آن‌ها بیشتر از حد مجاز است متوقف و از حرکت آن‌ها جلوگیری کند؛ به همین جهت تمامی شرکت‌های فعال در زمینه‌ی حمل و نقل جاده‌ای و رانندگان آن‌ها باید از مقررات مشخصی که در ادامه بررسی شده‌اند، مطلع باشند:

مقررات مربوط به بار محوری

بار محوری فشار یا نیرویی است که  از سمت هر یک از محورهای وسیله نقلیه سنگین بر سطح جاده وارد می‌شود. براساس قوانین موجود حداکثر فشاری که از سمت هر یک از محورهای منفرد، زوج و راهنما وارد می‌شود باید در محدوده‌ی زیر باشد:

• محور منفرد (چهار چرخ): حداکثر ۱۳ تن
• محور زوج (هشت چرخ): حداکثر ۲۰ تن
• محور راهنما (دو چرخ): حداکثر ۶ تن
  تبصره ۱: درصورتی‌که وسایل نقلیه حداکثر فشار تعیین‌شده را وارد کنند، اندازه‌ی لاستیک چرخ آن‌ها باید حداقل برابر با ۷۵۰ در ۲۰ باشد.
  تبصره ۲: چنانچه فاصله‌ی دو محور مجاور در وسیله نقلیه سنگین از ۲ متر کمتر باشد،‌ زوج و درصورتی‌که این فاصله از دو متر بیشتر باشد هر کدام از آن‌ها به عنوان محور منفرد در نظر گرفته می‌شوند.

قواعد حمل و نقل بار برای کامیون‌ها

بر مبنای قوانین موجود کامیون‌های حمل‌کننده بار باید وزن مشخصی داشته باشند که برای کامیون‌های دو محور حداکثر ۱۹ تن و برای مدل‌های سه محوره حداکثر برابر با ۲۶ تن است که عدم رعایت آن می‌تواند مشکلات متعددی را برای صاحب بار و شرکت حمل بار ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع روش‌های استعلام بارنامه

قوانین مرتبط با وسایل نقلیه‌ی مفصل‌دار

کامیون‌های نیمه‌یدک حامل بار باید محدوده‌ی وزنی ذکر‌شده در جدول زیر را رعایت کنند:

نکته: چنانچه ظرفیت بار یک تریلی از مقادیر موجود در این جدول بیشتر باشد به عنوان اضافه‌بار در نظر گرفته می‌شود و این مسئله در مورد کامیون‌های حامل مواد شیمیایی و ترکیبات اشتعال‌زا هم صادق است.

در قوانین وضع‌شده محدوده مجاز وزنی برای کامیون‌های یدک‌دار هم مشخص شده است:

بیشتر بخوانید: قوانین جدید کارت هوشمند رانندگان

وضعیت ارتفاع بار و وسیله‌ نقلیه

مقررات حمل و نقل بار وضعیت ارتفاع بار و وسیله‌ نقلیه را هم مشخص کرده است. ارتفاع بار در اصل به فاصله‌ی عمودی آن نسبت به سطح افقی از جاده تا بالاترین بخشی که بار قرار می‌گیرد اشاره دارد. با رعایت این قانون مانع از بروز خطرات پیش‌بینی‌نشده برای وسیله نقلیه و برخورد آن با تونل، پل‌های عابر پیاده، تابلوهای دروازه‌ای و... می‌شوید. 

بر این اساس می‌توان گفت که حداکثر ارتفاع مجاز برای وسایل نقلیه حامل بار برابر با ۴.۵ متر است که در بعضی از شهرها و تونل‌ها به ۳.۸ متر هم کاهش می‌یابد. علاوه‌بر این حداکثر عرض باید ۲.۶۰ متر باشد، حداکثر طول تعریف‌شده هم به شرح زیر است:

سایر قوانین مربوط به حمل و نقل بار داخلی

قوانین حمل و نقل بار در کشور صرفاً در مورد وزن و ابعاد بار نیست و موارد زیر را هم شامل می‌شود:

• پرداخت هزینه‌های عمومی، پایانه‌ها، عوارض بزرگراهی و... برعهده متصدی شرکت حمل و نقل یعنی راننده است.
• به‌منظور ممانعت از بروز مشکلات قانونی برای محموله و شرکت حمل و نقل، تخلیه بار باید در مکانی متعلق به شرکت مقصد و تحویل‌گیرنده صورت بگیرد.
• در صورت ارسال بارنامه و عدم آماده‌سازی مرسوله باید به‌ازای هر ۱۲ ساعت تاخیر جریمه‌ی مشخصی پرداخت کنید. علاوه‌بر این آماده نبودن انبار تحویل محموله هم مستلزم پرداخت جریمه توقف وسیله نقلیه شرکت است.
• تمامی محموله‌ها باید بارنامه‌ای داشته باشند که توسط شرکت حمل و نقل یا صاحب بار تنظیم شده است.
• محموله بعد از بارگیری نباید بیشتر از ۵۰ سانتی‌متر از قسمت جلو و بیشتر از ۳ متر از قسمت عقب بیرون‌زدگی داشته باشد.

سخن پایانی

آشنایی دقیق با قوانین حمل و نقل بار لازمه‌ی کار تمامی شرکت‌های فعال در این زمینه است؛ با این کار می‌توان از بروز مشکلات ناخواسته جلوگیری کرد و بار مشتریان را هم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مقصد رساند. استفاده از سامانه‌ها و نرم‌افزارهای مدیریتی یکی از راهکارهای موثر در زمینه مدیریت ناوگان حمل و نقل به شمار می‌رود که یکی از بهترین نمونه‌های آن توسط کارشناسان کاوشکام توسعه پیدا کرده است. مجموعه‌های مختلف به کمک این نرم‌افزار می‌توانند به موثرترین و بهترین شکل ممکن وسایل نقلیه و کارکنان خود را مدیریت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و آشنایی با سایر قابلیت‌های این سیستم می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۸۶۰۴۵۸۶۱ تماس بگیرید.

سوالات متداول 

مدارک مورد نیاز رانندگان فعال در زمینه‌ی حمل و نقل جاده‌ای چیست؟

گواهینامه، بیمه شخص ثالث، دفترچه کار، کارت شناسایی هوشمند و کارت صحت و سلامت جسمی و روحی از جمله مدارک مورد نیاز برای رانندگان هستند.

محدودیت وزن کامیون‌ها در زمان حمل بار چقدر است؟

کامیون‌های دو محور حداکثر ۱۹ تن و کامیون‌های سه محور حداکثر ۲۶ تن اجازه‌ی جابه‌جایی بار دارند.

کارمزد جابه‌جایی بار چطور محاسبه می‌شود؟

کارمزد در منطقه‌ی آزاد تجاری و غیرتجاری برای بارهای دولتی برابر با ۳ و ۶ درصد و در مورد بارهای خصوصی و شخصی برابر با ۴ تا ۷ درصد از کل کرایه بارنامه است.